Thủy đậu ở trẻ em là gì?
Thủy đậu ở trẻ em là bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus gây ra, bệnh có tỷ lệ mắc cao ở trẻ dưới 15 tuổi, thường xảy ra ở khu vực đông dân cư, thời điểm giao mùa. Nhiều người lầm tưởng bệnh thủy đậu chỉ là bệnh ngoài da nên chủ quan và chỉ lo lắng tới mụn nước do thủy đậu có thể làm bội nhiễm da, để lại sẹo làm mất thẩm mỹ. Tuy nhiên biến chứng của thủy đậu gây ra còn nặng nề hơn thế rất nhiều, trẻ bị thủy đậu có nguy cơ bị viêm phổi, rối loạn tâm thần, hôn mê, viêm não, co giật,… nguy hiểm nhất là tử vong nếu không được điều trị kịp thời. riệu chứng bệnh thủy đậu ở trẻ em
Thủy đậu ở trẻ nhỏ có dấu hiệu xuất hiện những mụn nước li ti, màu đỏ và tản phát rải rác trên bề mặt da của trẻ. Thông thường bệnh được chia làm 4 giai đoạn bao gồm:
- Giai đoạn ủ bệnh: Bệnh thủy đậu có thời gian ủ bệnh khoảng 14-16 ngày và phát triển trong vòng khoảng 10-21 ngày sau khi tiếp xúc với mầm bệnh thủy đậu. Ở giai đoạn này người bệnh không có triệu chứng, biểu hiện bệnh nên khó để biết bản thân đang mắc bệnh.
- Giai đoạn khởi phát: Đây là giai đoạn tiếp theo sau giai đoạn ủ bệnh, bệnh nhân có thể gặp một số triệu chứng như sốt nhẹ, chán ăn, uể oải,… Trong một số trường hợp bệnh nhân có thể có triệu chứng như nổi hạch sau tai, viêm họng. Các biểu hiện ở giai đoạn khởi phát có thể gần giống với triệu chứng của các bệnh cảm cúm thông thường vì vậy phụ huynh dễ chủ quan, dẫn đến nhầm lẫn trong điều trị dẫn đến bỏ qua thời điểm vàng trong điều trị bệnh ở giai đoạn sơ khai.
- Giai đoạn phát bệnh: Ở giai đoạn này, các triệu chứng của bệnh đã trở nên rõ ràng với sự xuất hiện của những hồng ban sau đó biến thành các mụn nước ngứa, chứa đầy dịch (đầu tiên dịch trong sau đó hóa đục) và cuối cùng là đóng mày. Ban đầu có thể xuất hiện trên ngực, lưng và mặt, sau đó lan ra toàn bộ cơ thể, bao gồm cả bên trong miệng, mí mắt hoặc vùng sinh dục. Mụn nước gây khó chịu, nếu để mụn nước vỡ tăng nguy cơ bội nhiễm
- Giai đoạn hồi phục: Nếu được điều trị đúng cách, trẻ có thể hồi phục sau mắc bệnh trong vòng 7-10 ngày. Các nốt mụn nước sẽ khô và đóng vảy sau đó bong tróc ra.
Nguyên nhân trẻ em bị bệnh thủy đậu
Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm do virus herpes zoster gây ra, bệnh có tên khoa học là Varicella Zoster (VZV). Virus này thuộc họ herpesviruses với kích thước 150-200nm, chứa phân tử ADN chuỗi đôi với trọng lượng phân tử là 80×106 dalton bên trong. Virus thủy đậu sống được vài ngày trong vảy thủy đậu trong không khí và dễ chết khi tiếp xúc với các thuốc sát khuẩn thường dùng. (2)
Thủy đậu ở trẻ em là bệnh lây truyền qua đường hô hấp, rất dễ lây lan thông qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện. Đặc biệt với trẻ em chưa được tiêm phòng vắc xin khi cùng sinh hoạt chung ở môi trường như nhà trẻ, trường học,… thủy đậu dễ lây qua việc tiếp xúc với các vật dụng chung như đồ chơi hoặc vật dụng cá nhân.
Trẻ em với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên là đối tượng dễ bị tấn công bởi virus thủy đậu. Bên cạnh đó, trẻ còn quá nhỏ để tự bảo vệ mình trước các tác nhân có thể gây bệnh khi tiếp xúc ở môi trường xung quanh, vì vậy trẻ có thể thoải mái chơi chung, ăn, ngủ cùng các bạn điều này vô tình khiến bệnh dễ lây lan hơn.
Cách chữa bệnh thủy đậu ở trẻ em
Nếu con bạn có những triệu chứng của thủy đậu cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế có chuyên khoa Nhi để được bác sĩ thăm khám, bác sĩ sẽ là người đưa ra chỉ định trẻ của bạn có thể điều trị tại nhà hay cần chăm sóc y tế tại bệnh viện. Với bệnh thủy đậu hiện nay, điều trị chủ yếu dựa vào điều trị triệu chứng, giảm sốt, giảm ngứa, ngăn không cho trẻ gãi mụn nước làm vỡ và lây lan ra thêm.
- Điều trị tại nhà: Nếu có chỉ định điều trị tại nhà, phụ huynh cần tuân thủ theo chỉ dẫn và phác đồ thuốc của bác sĩ, tái khám đúng lịch. Bố mẹ có thể dùng dung dịch xanh methylen hoặc thuốc tím 1/4000 để chấm vào nốt thủy đậu trong trường hợp nốt phỏng nước bị vỡ Trong quá trình điều trị tại nhà cần theo dõi trẻ kỹ, nếu trẻ có biểu hiện bất thường cần đưa trẻ đến bệnh viện để được kiểm tra kịp thời.
- Thuốc điều trị: Bệnh thủy đậu ở trẻ em có thể điều trị thuốc kháng virus, thuốc hạ sốt, giảm đau và các vitamin. Tùy theo lứa tuổi và biểu hiện bệnh, bệnh nhân sẽ chỉ định dùng thuốc kháng virus cho trẻ . Bên cạnh đó tùy trường hợp bội nhiễm sẽ được dùng các loại kháng sinh thích hợp.
Thông thường khi trẻ có dấu hiệu sốt cao, bác sĩ sẽ có chỉ định dùng một số thuốc hạ sốt (thông thường là) và trẻ cũng được kê toa thuốc chống ngứa để hạn chế trẻ gãi gây bội nhiễm da. Bên cạnh đó, trẻ em bị thủy đậu cần lưu ý không sử dụng Aspirin để hạ sốt vì việc sử dụng thuốc này cho trẻ có nguy cơ gây ra hội chứng Reye với biểu hiện tổn thương gan và não.
Cách phòng ngừa bệnh thủy đậu ở trẻ em
Để phòng ngừa bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ, bố mẹ cần chú ý hạn chế tối đa việc để trẻ tiếp xúc với người bệnh. Có thói quen rửa tay với xà phòng trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sử dụng các dụng cụ vệ sinh riêng. Bố mẹ lưu ý để phòng luôn thoáng mát, vệ sinh nhà cửa và các vật dụng với dung dịch sát khuẩn lành tình. Chú trọng thêm và chế độ dinh dưỡng và vận động để trẻ có một sức khỏe tốt, đề kháng cao. (4)
Bên cạnh đó, bệnh thủy đậu đã có vắc xin phòng ngừa. Việc tiêm vắc xin là biện pháp hữu hiệu nhất đề phòng tránh mắc bệnh thủy đậu ở trẻ em. Đặc biệt tiết kiệm về chi phí và hạn chế ảnh hưởng lâu dài của bệnh lên sức khỏe của trẻ nếu chẳng may trẻ có biến chứng. Hiện nay vắc xin thủy đậu có thể tiêm sớm cho trẻ từ 9 tháng tuổi cho đến người lớn. Lịch tiêm phòng cụ thể của các loại vắc xin thủy đậu hiện đang được cấp phép sử dụng ở nước ta như sau:
| Vắc xin |
Vắc xin Varivax (Mỹ) và Varicella (Hàn Quốc) |
Vắc xin Varilrix (Bỉ) |
| Đối tượng |
Trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn chưa có miễn dịch. |
Trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn chưa có miễn dịch. |
| Lịch tiêm |
Lịch tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi đến 12 tuổi:
- Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên.
- Khuyến cáo mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 3 tháng hoặc mũi 2 khuyến cáo khi trẻ 4-6 tuổi.
Lịch tiêm cho trẻ từ 13 tuổi và người lớn:
- Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên.
- Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 1 tháng.
|
Trẻ em từ 9 tháng tuổi đến 12 tuổi:
Lịch tiêm 2 mũi:
- Mũi 1: Là mũi tiêm lần đầu tiên.
- Mũi 2: Sau mũi 1 ít nhất 3 tháng.
Trẻ từ 13 tuổi và người lớn:
Lịch tiêm 2 mũi:
- Mũi 1: là mũi tiêm lần đầu tiên.
- Mũi 2: sau mũi 1 ít nhất là 1 tháng (không tiêm trước 4 tuần trong bất cứ hoàn cảnh nào).
|
Bố mẹ cần tìm các trung tâm tiêm chủng có nguồn vắc xin uy tín để cho trẻ có thể tiêm đầy đủ và đúng lịch, đảm bảo hiệu quả phòng ngừa cao. Đặc biệt hiện nay thời tiết đang trong giai đoạn giao mùa, thuận lợi cho các virus phát triển và lây lan dịch bệnh.
Tiêm phòng thủy đậu bảo vệ trẻ khỏi những biến chứng nguy hiểm của bệnh.